Khi bắt đầu hoạt động xuất khẩu, rất nhiều doanh nghiệp – đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) hoặc doanh nghiệp mới xuất khẩu lần đầu – thường đặt câu hỏi:“Thủ tục hải quan khi xuất khẩu hàng hóa đi các nước có giống nhau không?”
Câu trả lời ngắn gọn là: THỦ TỤC HẢI QUAN VIỆT NAM nhìn chung là giống nhau, nhưng YÊU CẦU HỒ SƠ, CHỨNG TỪ và QUY ĐỊNH của TỪNG NƯỚC NHẬP KHẨU thì khác nhau.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt, từ đó chủ động chuẩn bị hồ sơ, tránh rủi ro khi làm thủ tục xuất khẩu.
Thủ tục hải quan tại Việt Nam – về cơ bản là giống nhau
Khi xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam, doanh nghiệp cần làm thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan nơi hàng hóa xuất đi. Thủ tục bao gồm:
- Chuẩn bị hồ sơ hải quan:
Hợp đồng xuất khẩu
Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice)
Phiếu đóng gói (Packing List)
Vận đơn (Bill of Lading nếu có)
Giấy phép xuất khẩu (nếu thuộc hàng quản lý)
Tờ khai hải quan điện tử
✅Đăng ký tờ khai hải quan qua hệ thống VNACCS
✅ Nộp chứng từ và lấy thông quan
✅ Mang hàng ra cảng để bốc xếp, xuất khẩu
Những bước trên áp dụng cho mọi quốc gia mà bạn xuất khẩu hàng đi.
Sự khác nhau nằm ở yêu cầu của TỪNG NƯỚC NHẬP KHẨU
Mỗi quốc gia có quy định riêng về hàng hóa nhập khẩu, do đó người xuất khẩu phải chuẩn bị hồ sơ phù hợp theo yêu cầu của nước nhập. Dưới đây là một số ví dụ:
- Xuất khẩu sang Trung Quốc:
Phải có CO form E nếu muốn hưởng ưu đãi thuế theo FTA ASEAN – Trung Quốc
Một số mặt hàng cần đăng ký mã doanh nghiệp xuất khẩu với Hải quan Trung Quốc (CIQ)
Nhiều loại nông sản cần đăng ký mã vùng trồng, cơ sở đóng gói
- Xuất khẩu sang Mỹ:
Phải có mã FDA nếu là thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm
Hàng dệt may cần chứng nhận nguồn gốc sợi (Yarn forward rule)
Một số mặt hàng cần chứng thư kiểm dịch hoặc kiểm tra C/O kỹ
- Nhật Bản:
Rất nghiêm về chất lượng – đặc biệt với thực phẩm
Yêu cầu rõ về hạn sử dụng, thành phần
Một số sản phẩm cần đăng ký với MAFF (Bộ Nông Lâm Nhật) trước khi xuất khẩu
- Các nước châu Âu:
Phải có CO form EUR.1 nếu áp dụng FTA EVFTA
Cần chứng nhận REACH, CE, RoHS nếu là hàng hóa công nghiệp, điện tử
Một số nước cần kiểm dịch thực vật – ví dụ trái cây tươi
Những rủi ro khi không nắm rõ sự khác biệt
Một trong những rủi ro có thể kể đến nếu doanh nghiệp không nắm chắc sự khác biệt của các nước xuất khẩu, các rủi ro có thể kể đến đó là:
❌ Hàng đến nơi nhưng không được thông quan vì thiếu chứng từ
❌ Bị trả hàng về hoặc tiêu hủy do sai quy cách
❌ Mất uy tín với khách hàng quốc tế
❌ Bị truy thu thuế hoặc phạt nếu khai CO sai
Giải pháp nào cho doanh nghiệp mới xuất khẩu?
Dưới đây là một số lời khuyên từ các chuyên gia logistics:
- Tìm hiểu kỹ yêu cầu nhập khẩu của nước đối tác trước khi gửi hàng
- Hỏi khách hàng bên nhập xem cần chứng từ gì cụ thể
- Làm việc với forwarder hoặc đơn vị tư vấn hải quan chuyên nghiệp để được hỗ trợ từ A-Z
- Kiểm tra tính hợp lệ của CO, mã HS, FDA, CE, hay giấy phép liên quan
Kết luận
Về cơ bản, thủ tục hải quan xuất khẩu tại Việt Nam là giống nhau, nhưng mỗi quốc gia nhập khẩu lại có yêu cầu khác nhau về hồ sơ, kiểm định, chứng từ hoặc nhãn mác. Việc nắm rõ các quy định này giúp bạn:
✅ Giao hàng đúng chuẩn
✅ Tránh rủi ro thông quan
✅ Tăng uy tín với khách hàng quốc tế
Bạn đang chuẩn bị xuất khẩu lô hàng đầu tiên?
Liên hệ DNL SHIPPING để được tư vấn chọn tuyến, chuẩn bị chứng từ đúng từng nước và làm thủ tục hải quan chính xác, nhanh chóng.
------------------------
DNL SHIPPING CORP.
Address: 4/2 street 44, Phuoc Long ward, Ho Chi Minh city
Telephone: 028 2201 5789
Web: Dnlshipping.vn
Email: info@dnlshipping.vn
